ZŁOTO KRÓLÓW: Dukat Zygmunta III Wazy z 1621 roku – Świadek Zwycięstwa i Potęgi Rzeczypospolitej

W świecie numizmatyki są monety, które wykraczają poza status środka płatniczego. Stają się niemymi świadkami historii, kapsułami czasu, niosącymi w sobie echa wielkich wydarzeń, triumfów i dramatów. Jedną z takich monet, cieszącą się ogromnym uznaniem wśród kolekcjonerów, jest legendarny dukat Zygmunta III Wazy z 1621 roku, często określany mianem **Bicia Sejmowego**.

Rok 1621 był dla Rzeczypospolitej Obojga Narodów rokiem przełomowym. To czas, kiedy na polach Chocimia, armia polsko-litewska pod wodzą hetmana Karola Chodkiewicza, powstrzymała potężną inwazję wojsk osmańskich sułtana Osmana II. Zwycięstwo to, choć okupione ciężkimi stratami, miało kolosalne znaczenie dla utrzymania niepodległości i zahamowania ekspansji Imperium Osmańskiego w Europie Środkowej. Moneta, o której mowa, jest bezpośrednio związana z tym doniosłym momentem.

**Kontekst Historyczny: Wojna Polsko-Turecka (1620-1621) i Hołd dla Zwycięzców**

Zygmunt III Waza, król Polski i wielki książę litewski, panował w epoce ciągłych konfliktów i militarnego napięcia. W obliczu zagrożenia tureckiego, po klęsce pod Cecorą (1620), Rzeczpospolita zmobilizowała swoje siły, aby stawić czoła najeźdźcy. Odsiecz Chocimska, zakończona traktatem pokojowym, uznana została za wielki triumf chrześcijańskiej Europy. Król Zygmunt, chcąc uczcić to zwycięstwo i nagrodzić żołnierzy oraz oficerów, wydał dyspozycje dotyczące emisji pamiątkowych monet.

Historycy numizmatyki wskazują, że monety wybite w mennicy w Gdańsku, a także w mennicy koronnej w Bydgoszczy, pełniły rolę nie tylko monet obiegowych, ale i medali pamiątkowych, stanowiących nagrody za waleczność. Bicie Sejmowe odnosi się do faktu, że emisja mogła być autoryzowana lub specjalnie nadzorowana przez Sejm, co podkreślało jej wyjątkowy, państwowy charakter.

**Charakterystyka Numizmatyczna: Majstersztyk Menniczy**

Dukat z 1621 roku jest prawdziwym arcydziełem sztuki menniczej epoki baroku. Wybity w czystym złocie, zgodnie ze standardami dukata (o wadze zbliżonej do $3.4$ grama i średnicy około $20$ mm), prezentuje niezwykłą dbałość o szczegóły. Monety te bito z reguły stemplem zaprojektowanym przez doświadczonych rytowników, często pochodzących z Niderlandów lub niemieckich krajów, co gwarantowało najwyższą jakość wykonania.

• Awers (Strona Główna): Przedstawia majestatyczne popiersie króla Zygmunta III Wazy w zbroi i wspaniałej, bogato zdobionej koronie, zwrócone najczęściej w prawo. Wokół widnieje bogata tytulatura królewska, zazwyczaj w skrócie, np.: SIGIS. III. D. G. REX. POL. M. D. L. (Zygmunt III, z Bożej Łaski Król Polski, Wielki Książę Litewski).
• Rewers (Strona Odwrotna): Znajduje się herb Rzeczypospolitej – tarcza z Orłem (Korona) i Pogonią (Litwa) oraz herbem Wazów (Snopkiem) w tarczy sercowej. Najważniejsza jest jednak data: 1621. Legenda na rewersie często zawierała dewizę lub tytulaturę odnoszącą się do mennicy lub Wielkiego Księstwa.

Warto zaznaczyć, że monety z 1621 roku, zwłaszcza te wybijane w złocie, charakteryzuje duża różnorodność stempli. Występują subtelne różnice w detalach portretu króla, kształcie tarczy herbowej, czy nawet interpunkcji w legendzie. Ta zmienność sprawia, że poszukiwanie konkretnych wariantów staje się fascynującym elementem kolekcjonowania.

**Stan Zachowania i Rzadkość: Numizmatyczny Święty Graal**

Dukat z 1621 roku, zwłaszcza ten wybity w mennicy gdańskiej, jest monetą o ekstremalnej rzadkości. Złote monety były często przetapiane w czasach wojen i kryzysów, a te o szczególnym znaczeniu historycznym i estetycznym, które przetrwały, stały się obiektami pożądania. Monety w najlepszym stanie zachowania (określanym jako I lub II, zbliżonym do menniczego) osiągają na aukcjach astronomiczne ceny. Ich dostępność na rynku jest sporadyczna, co winduje ich wartość do rangi numizmatycznego Świętego Graala dla kolekcjonerów polskiego złota królewskiego.

Oprócz dukatów, z tego okresu pochodzą również talary i półtalary, które są znacznie częstsze, lecz to właśnie złoty dukat, ze względu na swój kruszec i powiązanie ze zwycięstwem pod Chocimiem, ma największą siłę przyciągania historycznego i finansowego.

Dla Kolekcjonerów: Jak rozpoznać autentyczność? Ze względu na ogromną wartość, na rynku pojawiają się falsyfikaty. Uważny kolekcjoner musi zwracać uwagę na detale bicia, wagę, próbę złota oraz przede wszystkim na historię proweniencji monety, opierając się na ekspertyzach renomowanych domów aukcyjnych i numizmatyków. Kluczowe jest badanie krawędzi i ogólnej patyny, która powinna świadczyć o wiekowej autentyczności.

**Dlaczego Warto MIEĆ ten Dukat w Kolekcji?**

Posiadanie dukata Zygmunta III Wazy z 1621 roku to nie tylko inwestycja w złoto o udokumentowanej historycznej wartości. To dosłownie posiadanie kawałka historii Rzeczypospolitej Obojga Narodów u szczytu jej potęgi. To namacalny symbol zwycięstwa pod Chocimiem, które zmieniło bieg historii Europy. Moneta ta łączy w sobie trzy kluczowe aspekty numizmatyki:

1. Wyjątkową rzadkość i wartość inwestycyjną.
2. Wysoką klasę artystyczną i menniczą.
3. Głębokie znaczenie historyczne.

Nie przegap okazji! Takie okazy pojawiają się na rynku niezwykle rzadko. Jeśli pragniesz wzbogacić swoją kolekcję o monetę, która jest synonimem polskiego Złotego Wieku i militarnej chwały, teraz jest ten moment. Odwiedź naszą sekcję "Polskie Złoto Królewskie" i zdobądź ten historyczny skarb, zanim trafi do innej prywatnej kolekcji! Ten dukat to Twoja szansa na posiadanie dziedzictwa, które przetrwa wieki.